Slechts een op de drie zelfstandige ondernemers met een arbeidshandicap heeft werkbaar werk. Meer dan de helft ervaart werkstress. Zij zijn vaker dan andere ondernemers het slachtoffer van intimidatie, pesterijen en/of ongewenst seksueel gedrag en hebben het zwaarder op financieel-economisch vlak. Dat blijkt uit de werkbaarheidsmeting 2019 van de Stichting Innovatie en Arbeid die de werkbaarheidssituatie van zelfstandige ondernemers in kaart brengt.
Danny Van Assche, voorzitter SERV: “Zelfstandige ondernemers met een arbeidshandicap hebben het niet onder de markt. Zij ervaren hun werk als zwaarder, werken meer uren en nemen minder vakantie dan ondernemers zonder arbeidshandicap. Ze worden ook beduidend meer geconfronteerd met grensoverschrijdend gedrag. Bovendien ontbreekt het hen vaker aan een sociaal netwerk om op terug te vallen. Daarom is het belangrijk hen goed te ondersteunen tijdens hun loopbaan als ondernemer.”
Een derde vindt job werkbaar
Er zijn in Vlaanderen heel wat ondernemers met een arbeidshandicap aan de slag. Een op de zes (16,4%) zelfstandige ondernemers geeft aan tijdens de dagelijkse bezigheden hinder te ervaren door een handicap, een langdurige lichamelijke aandoening of een langdurige lichamelijke ziekte. Bij 13,9% gaat het over beperkte hinder, 2,5% omschrijft de hinder als erg.
Een op de drie (35,5%) van hen heeft een werkbare job, bij zelfstandige ondernemers zonder arbeidshandicap is dat iets meer dan de helft (53%). Werkstress is voor beide groepen het grootste knelpunt maar ondernemers met een arbeidshandicap kampen hier aanzienlijk meer mee (53,3% versus 33,8%). Ook voor motivatieproblemen, onvoldoende leermogelijkheden en problematische werk-privébalans scoren ondernemers met een arbeidshandicap minder goed.
Werkbaarheidsknelpunten gaan hand in hand met risico’s in de arbeidssituatie, dit is niet anders voor zelfstandige ondernemers met een arbeidshandicap. Zij worden bovendien meer dan de andere zelfstandige ondernemers blootgesteld aan hoge werkdruk en fysieke belasting op het werk.
Vaker slachtoffer grensoverschrijdend gedrag
Ondernemers met een arbeidshandicap zijn vaker dan andere zelfstandige ondernemers het slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag. Het gaat hierbij over intimidatie, ongewenst seksueel gedrag en/of pesten. Voor ongewenst seksueel gedrag ligt het aandeel dat ermee geconfronteerd wordt bij de zelfstandige ondernemers met een arbeidshandicap dubbel zo hoog als bij zelfstandige ondernemers zonder arbeidshandicap (5,9% versus 2,6%). Met aandelen van 9,8% versus 3,6% geldt dit ook voor de confrontatie met pesten.
Meer financiële zorgen
Op financieel-economisch vlak is er een duidelijk verschil tussen zelfstandige ondernemers met en zonder arbeidshandicap. Amper een derde van de ondernemers met een arbeidshandicap is tevreden over het inkomen tegenover de helft van de ondernemers zonder arbeidshandicap. Ook over de mogelijkheden om te beschikken over voldoende financiering zijn de ondernemers met een arbeidshandicap minder tevreden. Uit de werkbaarheidsbevraging blijkt ook dat amper de helft (53,4%) van de ondernemers met een arbeidshandicap denkt zijn werk te kunnen volhouden tot het pensioen en een op de vier (27,1%) verwacht een vermindering of zelfs stopzetting van de activiteit. Bij ondernemers zonder arbeidshandicap is dat respectievelijk 71,6% en 14,7%.
Dat de zelfstandige ondernemers met een arbeidshandicap vaker alleenstaand en dus de enige kostwinner zijn, maakt deze vaststellingen nog meer tot een aandachtspunt. In het advies Ondernemerschap bij personen met een arbeidshandicap doet de Commissie Diversiteit van de SERV aanbevelingen om deze en andere drempels aan te pakken. De commissie gaat in het voorjaar van 2021 in dialoog met de banken- en verzekeringssector over misvattingen rond capaciteiten en talenten van mensen met een arbeidshandicap.