Werkbuddy’s maken de match tussen asielzoeker en werkgever
Tip van Cheyenne, An en Caroline: Asielzoekers botsen op hun weg naar werk vaak op verschillende drempels, zoals geen eigen vervoer, geen of beperkt Nederlands, geen kennis van de Belgische arbeidsmarkt. Door als werkbuddy een brug te vormen tussen asielzoeker en werkgever lukt het wel. Ook als ze aan het werk zijn blijven de werkbuddy’s beschikbaar voor allerlei vragen rond werk, zoals wat te doen bij ziekte.
Future2Work is een ESF-project van Stebo en Randstad RiseSmart. Future2Work zet in op een betere match tussen het arbeidspotentieel van asielzoekers in collectieve opvangplaatsen en de steeds grotere vraag naar arbeidskrachten.
In 2019 gaat Future2Work van start in de opvangcentra Fedasil in Sint-Truiden en Rode Kruis in Heusden-Zolder. Sinds de start van het project tot eind juni 2023 hebben 602 personen deelgenomen aan het project waarvan 60 % een job heeft gevonden. “We zijn trots op deze resultaten!”, stellen werkbuddy’s Cheyenne, An en Caroline, “Het project is sinds kort ook uitgebreid naar de opvangplaatsen in Lommel en Houthalen-Helchteren.” Dit keer met steun van het Europees Fonds voor Asiel, Migratie en Integratie (AMIF).
Werkbuddy’s zichtbaar maken
Werkbuddy’s zijn de cruciale schakel van het Future2Work-project. Zij maken de brug tussen de asielzoekers die aan het werk willen en de werkgevers uit de buurt. Outreachend werken is daarbij de eerste opdracht, zowel naar de bewoners in de opvangcentra als de potentiële werkgevers in de buurt. “In de opvangcentra maken we onszelf zichtbaar door rond te wandelen, bewoners aan te spreken en uit te leggen waarvoor ze bij ons terecht kunnen,” legt Cheyenne uit, “ondertussen vertellen ze het aan elkaar door en stuurt de sociale dienst van de opvangcentra steeds vaker bewoners naar ons door. Op momenten dat dat afzwakt, doen we weer een ronde.”
Afgestemd traject
In Vlaanderen mogen asielzoekers vier maanden na de start van hun aanvraag voor internationale bescherming ook werken. Heel wat bewoners van de collectieve opvangplaatsen zijn sterk gemotiveerd om te werken. Ze willen iets doen in plaats van dagen in het opvangcentrum door te brengen. Ook financieel willen ze graag terug vooruit gaan.
Ook Afonso, één van de bewoners van het opvangcentrum in Sint-Truiden wil erg graag aan de slag. Afonso komt uit Angola en werkte 12 jaar bij de douane vooraleer naar België te vluchten. “De werkbuddy’s hebben me actief helpen zoeken naar mogelijkheden. Sinds december 2022 heb ik elke weekdag gewerkt bij SolTech, een bedrijf dat zonnepanelen maakt”, vertelt Afonso trots, “Slechts twee dagen kon ik niet werken omdat ik voor mijn asielprocedure naar Brussel moest gaan.”
Taal is nog vaak een drempel
“In het begin is de taal vaak nog een drempel”, merken de werkbuddy’s op, “Heel wat bewoners spreken wel voldoende Engels of Frans waardoor we toch een match kunnen maken bij werkgevers in de buurt die daar voor open staan.” Dat levert vooral jobs op in de productie, logistiek, dienstencheques en de seizoensarbeid in de fruitteelt.
Ook voor Afonso is de taal nog een struikelblok. Hij spreekt vloeiend Frans. Toch werd hij na de eerste opvang in het Klein Kasteeltje te Brussel naar een opvangcentrum in Vlaanderen overgeplaatst. “Dat was een schok voor mij. Ik begrijp de mensen hier niet en kan mezelf niet verstaanbaar maken in het Nederlands”, zegt Afonso, “Maar ik wil vooruit, ook op werkvlak. Daarom volg ik sinds kort, naast mijn fulltime job, twee avonden per week Nederlandse les.”
Werkgevers inzicht bieden in praktische belemmeringen
De asielzoekers gaan via het project veelal aan de slag als uitzendkracht in arbeidersjobs. “Dat is soms wel frusterend”, vertelt Afonso, “Ik krijg telkens opnieuw een weekcontract. Ik kijk na al die maanden uit naar een langlopend contract.”
De werkbuddy’s springen ook in om mensen aan de slag te houden. “Soms is het daarbij belangrijk om praktische belemmeringen van de bewoners te verduidelijken naar werkgevers”, zeggen de werkbuddy’s. Het gaat om zaken als de kaart van de maaltijdcheques activeren of de werking ervan uitleggen, vragen over het arbeidscontract beantwoorden, bank of werk applicaties helpen installeren. Ook voor werkgevers is het belangrijk om deze mensen aan de slag te houden. “Toen SolTech van Tienen naar Genk verhuisde zouden Afonso en een aantal andere bewoners niet meer op het werk geraken.”, vertellen de werkbuddy’s, “ SolTech wilde hen niet kwijt en regelde busvervoer zodat ze hun job konden behouden.”
Elke maand krijgen duizend asielzoekers een erkenning als vluchteling in België. Om hun integratie te doen slagen is werk een belangrijke hefboom. Het komt er dus op aan al in de vroege fase van opvang de juiste ondersteuning te bieden met een vroege loopbaanoriëntatie en het opstarten van lessen Nederlands. Na vier maanden wachttijd kan een asielzoeker aan de slag. Eens de erkenning als vluchteling er is, moeten overheden en diensten op een gecoördineerde manier het integratietraject verderzetten. Dat gaat dan niet alleen over werk vinden maar ook over de start van een inburgeringstraject van taal en maatschappelijke oriëntatie en de vaak moeilijke zoektocht naar een geschikte huurwoning. Dat alles vraagt in de eerste plaats een pragmatische aanpak.
Stefaan Peirsman, ACV
Meer weten?
Nieuwkomers hebben nood aan snelle en duurzame trajecten naar werk. Daarbij is een gecoördineerde en integrale aanpak over beleidsdomeinen en –niveaus belangrijk. De commissie verwijst in dit advies naar belangrijke elementen als een informatieaanbod tijdens de opvangfase, vroege loopbaanoriëntatie, het herkennen én erkennen van competenties, sterke partnerschappen voor trajecten naar werk, meer geïntegreerde taaltrajecten en het stimuleren van duurzaam ondernemerschap. Vluchtelingen moeten daarbij zoveel mogelijk de regierol van het eigen traject kunnen opnemen. Naast het ondersteunen van werkgevers en de aanpak van discriminatie, moet er blijvend geïnvesteerd worden in een breed draagvlak binnen heel de samenleving.
Advies vluchtelingen