Nieuwe Vlaamse Regering moet sterker de investeringskaart trekken

De Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen evalueerde het begrotingsbeleid van de voorbije vijf jaar. Op basis daarvan schetsen de Vlaamse sociale partners de uitdagingen voor het begrotingsbeleid van de nieuwe Vlaamse Regering.

De Vlaamse werkgevers- en werknemersorganisaties vragen de nieuwe Vlaamse Regering om de komende jaren sterk in te zetten op investeringen binnen een duidelijk en coherent begrotingskader. Deze investeringen bieden de kans om te bouwen aan een koolstofarme en klimaatbestendige infrastructuur en tegelijk het economische weefsel te versterken en de mobiliteits- en milieuproblemen aan te pakken. Ook de uitrol van slimme steden, digitale infrastructuur en artificiële intelligentie krijgen zo meer stimulansen.

Caroline Copers, voorzitter SERV: “De voorbije vijf jaar deed de Vlaamse Regering een aantal investeringsinspanningen. Maar het moet beter. Daarom vragen de sociale partners de nieuwe Vlaamse Regering om sterker de investeringskaart te trekken. Investeringsprojecten zoals bv. de Oosterweelverbinding, maar ook nieuwe ziekenhuizen, scholen en openbaar vervoer garanderen de toekomstige welvaart en welzijn van Vlaanderen.

Balans

Vertrekkend van een aanzienlijk tekort in 2015-2016, sluit de Vlaamse Regering de legislatuur af met een begroting die met uitsluiting van enkele strategische dossiers bij de begrotingsopmaak 2019 in evenwicht is. Hierbij houden de sociale partners nog geen rekening met eventuele bijstellingen van de conjunctuurverwachting. De ontvangsten en de uitgaven van de Vlaamse Regering stegen in de voorbije legislatuur significant. Ze werden vooral aangestuwd door de nieuwe bevoegdheden overgeheveld door de zesde staatshervorming, maar ook door de uitbreiding van de ESR-perimeter die ervoor zorgt dat bv. de hogescholen en universiteiten tot de overheid worden gerekend. Als we deze twee zaken buiten beschouwing laten, houden de ontvangsten en uitgaven globaal gelijke tred met de som van de economische groei en inflatie.

Ook wat het nieuw beleid betreft hield de Vlaamse Regering zich aan het vooropgestelde traject. Er werd uiteindelijk meer dan de beloofde 500 mln extra aan Welzijn en Onderzoek en ontwikkeling gegeven. In totaal werd meer dan € 2,14 mld aan nieuw beleid (in betaalkredieten) of 4,6% van de uitgaven in 2019 voorzien.

Vlaamse overheidsinvesteringen

De SERV bracht in dit evaluatierapport in kaart welke investeringen Vlaanderen de voorbije jaren deed. Volgens de brede Vlaamse investeringsdefinitie gaat circa 8% van de Vlaamse uitgaven naar investeringen. Samen met de realisatie van de Oosterweelverbinding zullen deze investeringen de komende jaren stijgen tot circa 10%. 

Er is sprake van een absolute stijging van de Vlaamse investeringen van € 3,48 mld in 2017 naar 3,76 mld in 2019. Dat komt overeen met een stijging van € 535 naar € 570 per hoofd van de bevolking. Hoewel de uitgaven voor investeringen in absolute termen stijgen, vertaalt zich dit in de periode 2017-2019 nog niet in een toename van de totale Vlaamse investeringen in % van het  bbp of in % van de totale uitgaven. De stijging is relatief beperkt indien we rekening houden met de economische groei en inflatie. De SERV roept de nieuwe Vlaamse Regering daarom op om in het licht van de grote investeringsnoden haar investeringen significant op te drijven en de uitvoeringsgraad van de geplande investeringen goed op te volgen.

Uitdagingen voor de nieuwe Vlaamse Regering

De Vlaamse Regering realiseerde globaal haar begrotingsdoelstellingen, maar er zijn verschillende aandachtspunten: de beperkte investeringsinspanning, begrotingsafspraken die helderheid en coherentie met het Europese begrotingskader missen en een evenwicht dat afhankelijk is van een groeiende onderbenutting en ESR-correcties. Het is belangrijk dat de nieuwe Vlaamse Regering hier maximaal rekening mee houdt. Daarom vraagt de SERV te waken over het behoud van een structureel begrotingsevenwicht, de versterking van de publieke investeringen met de nadruk op strategische investeringen en het beheersen van de schuldevolutie.

Contact